ΤΑ ΚΕΛΛΙΑ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ

ΤΑ ΚΕΛΛΙΑ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ
Και στα Κελλιά με χρώματα άσπρα και ήλιο μεθούν

sabato 31 ottobre 2015

La Società Filellenica Italiana si presenta ufficialmente all'Accademia Nazionale dei Lincei, Roma, 31 ottobre. Επίσημη παρουσίαση της Φιλελληνικής Εταιρείας Ιταλίας στην Ιταλική Ακαδημία Επιστημών, Ρώμη, 31 Οκτωβρίου.

O πρόεδρος της Μόνιμης Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τον Ελληνισμό της Διασποράς, Κο Σάββας Αναστασιάδης, επίσημος προσκεκλημένος της ΟΕΚΑΙ, συγχαίρει τον πρόεδρο και ιδρυτή της ΦΕΙ, καθ. Marco Galdi.
Il presidente della commissione parlamentare per l'Ellenismo della Diaspora, Savvas Anastasiadis, saluta il presidente e fondatore della Società Filllenica Italiana (SFI) Marco Galdi.


Ο πρόεδρος Galdi με τον πρόεδρο της Μόνιμης Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τον Ελληνισμό της Διασποράς, Κο Σάββα Αναστασιάδη, την Κα Αναστασιάδη, τον γραμματέα της ΟΕΚΑΙ, Κο Φράγκο και τον Επιστημονικό Δντή της ΦΕΙ, καθ. Κο Filippo D'Oria.
Marco Galdi con il presidente Anastasiadis, la Signora Anastasiadi, il segretario della FCCEI, N. Frangos, e il prof. Filippo D'Oria, direttore scientifico della SFI.
Ο πρόεδρος και ιδρυτής της ΦΕΙ, καθ. Marco Galdi, με τον καθηγητή Giulio Maria Chiodi και τον πρόεδρο της ΟΕΚΑΙ, Κο Γιάννη Κορίνθιο.
Marco Galdi con il prof. Giulio Maria Chiodi, membro fondatore della SFI,  e il presidente della FCCEI, Jannis Korinthios.

Ο πρόεδρος Galdi με την Κα Αναστασιάδη και τον Κο Ν. Φράγκο.
Marco Galdi con la Signora Anastasiadi e N. Frangos.

Ο πρόεδρος Galdi με τον πρόεδρο και τον γραμματέα της ΟΕΚΑΙ.
Il prof. Galdi con Jannis Korinthios e N. Frangos.
Κύριοι ομιλητές:  ο καθ. Louis GODART, ειδικός σύμβουλος του προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας και μέλος της Ιταλικής Ακαδημίας Επιστημών, ο πρέσβυς της Ελλάδος στη Ρώμη, Κος Θεμ. ΔΕΜΙΡΗΣ, ο καθ. Marco GALDI, πρόεδρος της Φιλελληνικής Εταιρείας Ιταλίας, ο καθ. Filippo D'ORIA και ο Γιάννης Κορίνθιος, πρόεδρος της ΟΕΚΑΙ.
Relatori: prof. Louis GODART, accademico dei Lincei, S. E. l'ambasciatore della Grecia, dottor Th. DEMIRIS,  prof. Marco Galdi, fondatore e presidente della Società Filellenica Italiana, prof. Filippo D'ORIA, direttore scientifico della SFI, Jannis Korinthios, presidente della FCCEI.


O ακαδημαϊκός Louis Godart κατά τη διάρκεια της ομιλίας του με θέμα Ελληνισμός και Φιλελληνισμός σήμερα.
Il prof.  Louis Godart, consigliere del presidente della Repubblica Italiana, durante la sua prolusione su Ellenismo e Filellenismo Oggi.


Ο πρόεδρος Galdi απονέμει τον τίτλο του επίτιμου εταίρου της ΦΕΙ στον ακαδημαϊκό Louis Godart.
Il prof. Galdi consegna l'emblema del socio onorario della SFI al prof. Godart.

 

Οι παρευρισκόμενοι παρακολουθούν με έντονο ενδιαφέρον την ομιλία του πρέσβυ της Ελλάδος στη Ρώμη, Κου Θεμ. Δεμίρη. 
Il numeroso pubblico segue con interesse la relazione dell'ambasciatore della Grecia, dott. Demiris.

Ο καθηγητής Marco Galdi κατά τη διάρκεια της ομιλίας του.
Il prof. Galdi presenta la SFI.

Oμιλία του προέδρου της Μόνιμης Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τον Ελληνισμό της Διασποράς, Κου Σάββα Αναστασιάδη.
Intervento del presidente Anastasiadis a nome del presidente del Parlamento Ellenico.


Ο πρόεδρος της ΟΕΚΑΙ Γ. Κορίνθιος και ο πρώην πρόεδρος Κος Μπάρκας προσφέρουν αναμνηστική πλακέττα ευγνωμοσύνης των Ελληνικών Κοινοτήτων Ιταλίας στον Φιλέλληνα Marco Galdi.
Nik. Barkas già presidente della FCCEI consegna, a nome del CD della FCCEI, una targa di riconoscenza al prof. Galdi.

Ο πρόεδρος Γ. Κορίνθιος και ο γραμματέας Ν. Φράγκος απονέμουν αναμνηστική πλακέττα στον πρόεδρο της Μόνιμης Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τον Ελληνισμό της Διασποράς, Κο Σάββα Αναστασιάδη.
Il presidente della FCCEI consegna una targa di ringraziamento al presidente Anastasiadis per aver sostenuto la proposta della FCCEI della Giornata Mondiale della Lingua e della Cultura Ellenica.

Ομιλία του προέδρου της ΟΕΚΑΙ, Γ. Κορίνθιου.
Intervento del presidente della FCCEI Korinthios.


Ομιλία του καθ. Filippo D'Oria.
Discorso di chiusura del prof. F. D'Oria.





Η μητέρα του σκύλου: Ο Παύλος Μάτεσις και η αφελής μετεμφυλιακή Ελλάδα στο Θέατρο Δύο της Πάρμας. Pavlos Matesis, Madre di cane, al Teatro Due di Parma



Με αφορμή το τελευταίο αντίο στον Παύλο Μάτεσι, θυμόμαστε ένα από τα κορυφαία του μυθιστορήματα, την εμβληματική Μητέρα του Σκύλου, και την υπέροχα αφελή πρωταγωνίστρια-αφηγήτριά του, που προσωποποιεί την μετεμφυλιακή Ελλάδα.
Η μητέρα του σκύλου: Ο Παύλος Μάτεσις και η αφελής μετεμφυλιακή Ελλάδα

Ο Παύλος Μάτεσις, θεατρικός συγγραφέας και πεζογράφος, που έφυγε από τη ζωή στις 20 Ιανουαρίου 2013 πλήρης ημερών και έργων, είναι ένας άνισος συγγραφέας (όπως όλοι, σκέφτομαι τώρα εγώ), γιατί έγραψε ένα εξαιρετικό πεζογραφικό έργο και μερικά πολύ καλά θεατρικά, αλλά πειραματίστηκε και σε κείμενα που δεν αφορούν κανέναν• ας μην είμαι απόλυτος: κείμενα που δεν μπορούν να εκτιμηθούν πέρα από τις προθέσεις του δημιουργού. 

Στα έργα του μπορεί κανείς να διακρίνει δύο είδη πλοκής: αφενός την κλασική αφηγηματική με αρχή, μέση και τέλος (λ.χ. Εξορία) και αφετέρου την σπονδυλωτή/ ατμοσφαιρική, με έμφαση στη γενικότερη εικόνα παρά στη σειρά των γεγονότων. Είναι σίγουρο ότι η θεατρική του παρουσία επέδρασε και στα πεζά του, μερικά από τα οποία “φωνάζουν” για το θεατρικό τους υπόβαθρο. Επηρεάστηκε αρκετά από αγγλόφωνους δημιουργούς, όπως από τον Όργουελ και τον Μπράντμπερυ στη “Βιοχημεία” και τον Φώκνερ στο “Προς Ελευσίνα”. 

Υφοποιός περιωπής, ο συγγραφέας καθιερώθηκε στον χώρο της πεζογραφίας το 1990 με το μυθιστόρημα “Η μητέρα του σκύλου”. Αν αργότερα στον “Παλαιό των Ημερών” θα χρησιμοποιήσει εκκλησιαστική γλώσσα, πιο πριν (στο μυθιστόρημα για το οποίο μιλάμε) συνέλαβε το στυλ μιας απλοϊκής γυναίκας και το απέδωσε με τη συναισθηματικότητα και την ανάλαφρη γραφή του, σαν να έγραφε γυναίκα συγγραφέας. Πρόκειται για την αφήγηση μιας επαρχιώτισσας ηθοποιού που αφορά τις δύσκολες μέρες της κατοχής, όταν γύριζε με τα μπουλούκια στα χωριά για να βγάλει τα προς το ζην. Ενώ ήταν κομπάρσος, η ίδια νόμιζε ότι είναι ηθοποιός ολκής. 

Η αφηγηματική ματιά αποπνέει σκόπιμα μια αφέλεια, μια απλότητα, που βλέπει και λέει τα πράγματα λίγο λοξά, λίγο αντισυμβατικά και στο τέλος θα αποκαλυφθεί ότι βρίθει από αυταπάτες και ψευδαισθήσεις. Οι φαντασιώσεις που διαβάζουμε και οι παρακρούσεις στο μυαλό της Ραραούς, όπως τη λένε, ανατινάζουν τον ρεαλισμό της αφήγησης εκκινώντας την από έναν αναξιόπιστο αφηγητή. 

Η αφηγήτρια είναι και το δυνατό σημείο του μυθιστορήματος. “Η Ραραού είναι για μένα η πιο συγκλονιστική, η πιο αριστοτεχνικά δομημένη γυναίκα ηρωίδα σε μυθιστόρημα που έχω διαβάσει. Μία αντι-ηρωίδα χαμηλής νοημοσύνης, αλλά υψηλής συναισθηματικής φόρτισης, δοσμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε το σχεδόν γκροτέσκο και κωμικό της πρόσωπο να δημιουργεί θλίψη και σφίξιμο στο στομάχι”, γράφει ο Αλεξίου στο Bookstand. Είναι η διαταραγμένη προσωπικότητά της που κάνει και την αφήγησή της ιδιαίτερη, εφαρμογή της παροιμίας «Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια». 

Κι η αλήθεια αφορά τη μεταπολεμική ιστορία μας, που δεν είναι ούτε τόσο αιτιώδης όπως την παρουσιάζουν οι ιστορικοί, ούτε τόσο μονοεστιακή όπως οι πλείστες μαρτυρίες που ακούμε. Είναι η διαταραγμένη ιστορία μιας αλλοπρόσαλλης Ελλάδας, η οποία δια της παράξενης αφηγήτριας ξαναπαίρνει χρώμα και αποκαλύπτεται υπό μια παράδοξη όσο και πρόσφορη σε συμπεράσματα οπτική γωνία. Η χώρα στην τραγική της μοίρα διακωμωδείται, στην μεταπολεμική της τύχη αυτοσατιρίζεται, στη διασαλευμένη πορεία της δέχεται ακούσια την ευεργετική ειρωνεία μιας δικής της συνείδησης. Γιατί, όπως η Ραραού μέσα στις υπεροπτικές φαντασιώσεις της νομίζει ότι είναι κάτι που δεν είναι, έτσι κι η άμοιρη Ελλάδα βγαίνει νικήτρια, αλλά εμφανώς πληγωμένη από τον πόλεμο, ο οποίος δεν της απένειμε μόνο δάφνες. 

“Η μητέρα του σκύλου” εμφανίζεται στα ελληνικά γράμματα σε μια εποχή που φαίνεται ότι οι εμφυλιακές διχοστασίες αμβλύνονται και επικρατεί μια περισσότερο συμφιλιωτική διάθεση. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, το έργο έρχεται να θυμίσει, ξαναδιαβάζοντας τις μετεμφυλιακές μας πληγές, ότι ο μεταπολεμικός ελληνικός κόσμος δεν ζει απλώς μοιρασμένος ανάμεσα στη δεξιά και την αριστερά, αλλά ζει και βαθιά τραυματισμένος από μια τραγωδία που δεν είναι απλώς πολιτική, αλλά εθνική, πολιτισμική, κοινωνική. 


Παύλος Μάτεσις, “Η μητέρα του σκύλου”, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1990 (πρώτη έκδοση), σελ. 254, τιμή: 14,91€ 
http://www.in2life.gr/culture/book/article/263506/h-mhtera-toy-skyloy-o-pavlos-matesis-kai-h-afelhs-metemfyliakh-ellada.html

Φ.Σ. Παρνασσός – 150 Χρόνια Πολιτισμός, 1 μήνας γιορτή

Φ.Σ. Παρνασσός – 150 Χρόνια Πολιτισμός, 1 μήνας γιορτή

Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός

parnassos-150
Ένας μήνα εικαστικών, μουσικών, λογοτεχνικών, κοινωνικών και παιδικών εκδηλώσεων
02.11.2015 έως 29.11.2015
Wintickets
Ο Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός γιορτάζει φέτος το Νοέμβριο τα 150 χρόνια από την ίδρυσή του με μια σειρά εκδηλώσεων που αναδεικνύουν την κληρονομιά του και σηματοδοτούν το επόμενο βήμα της πολιτιστικής και κοινωνικής δράσης του. Με μία ευρεία ποικιλία εικαστικών, μουσικών, λογοτεχνικών αλλά και παιδικών εκδηλώσεων, που συνθέτουν το πρόγραμμά του, ο Φ. Σ. Παρνασσός ανοίγει τις πόρτες του για να υποδεχτεί μικρούς και μεγάλους σε ένα ταξίδι γνωριμίας του αρχαιότερου φιλολογικού συλλόγου στην Ελλάδα και συνδιαμόρφωσης της επόμενης μέρας του.
Με το μήνα γιορτής τον οποίο διοργανώνει ο Φ.Σ. Παρνασσός καλεί το αθηναϊκό κοινό σε ένα δημιουργικό διάλογο, σε μία συνάντηση του παλιού με το νέο, με στόχο να περάσει στο σήμερα το όραμα των τεσσάρων παιδιών του νομισματολόγου Παύλου Λάμπρου, που το 1865 ίδρυσαν ένα πολιτιστικό σύλλογο ο οποίος επί 150 χρόνια με την πολύπλευρη και πολυδύναμη ακτινοβολία του εργάστηκε για την πρόοδο και ωφέλεια του λαού.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων αποβλέπει στο να τιμήσει τις σπουδαίες προσωπικότητες που συνδέθηκαν με τον Παρνασσό στα 150 χρόνια φωτεινής λειτουργίας του, και στη δημιουργία ευκαιριών ώστε το νέο αθηναϊκό κοινό να γνωρίσει τη δράση του.
Από τις μουσικές εκδηλώσεις ιδιαίτερο χαρακτήρα έχουν οι βραδιές για την Gina Bachauer και την Mαρία Κάλλας. Η κεντρική αίθουσα θα γεμίσει όμως και με μελωδίες από τα έγχορδα της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ κατά τη διάρκεια της οποίας θα ακουστεί σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση το έργο Ad Parnassum του συνθέτη, Ακαδημαϊκού Θεόδωρου Αντωνίου,που γράφτηκε ειδικά για αυτήν την περίπτωση. Για τους λάτρεις της jazz, οι Αθηναίοι θα απολαύσουν την Big Band σε μια βραδιά με χαρακτήρα 20’s.
Επίσης ξεχωρίζουν -σε συνεργασία με το ίδρυμα Παλαμά- το αφιέρωμα στον Κωστή Παλαμά, ο οποίος συνέδεσε άρρηκτα το όνομα του με τον Φ.Σ. Παρνασσό, η συμμετοχή του Τίτου Πατρίκιου σε μια ποιητική βραδιά, αλλά και η εικαστική έκθεση της συλλογής του Παρνασσού με έργα ζωγραφικής και ιστορικά κειμήλια που θα εκτεθούν για πρώτη φορά, περνώντας από τη σκιά στο φως.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης οι πρωτότυπες εκδηλώσεις για την σημαντική νομοθετική δραστηριότητα του Παρνασσού, η σημασία του ρόλου της διπλωματίας στην εξάπλωση του Ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό, η αρχιτεκτονική επισκόπηση των σημαντικότερων κτιρίων της Αθήνας, από τον 19οέως τον 21ο αιώνα και η σατυρική χαρτογραφία.
Στις κοινωνικές δράσεις, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκδήλωση σε συνεργασία με το ίδρυμα Ελίζα, καθώς αποτελεί την εξέλιξη του μακροχρόνιου έργου στήριξης των παιδιών από τον Φ. Σ. Παρνασσό ακόμα και κατά τις πιο δύσκολες περιόδους της χώρας.
Τέλος, ο Φ. Σ. Παρνασσός προχωρά σε μία σημαντική πρωτοβουλία, σηματοδοτώντας την επόμενη μέρα στην ιστορία του. Με στόχο παιδιά και νέοι, να γνωρίσουν τον Παρνασσό, διοργανώνονται μοναδικές δράσεις όλα τα σαββατοκύριακα του Νοεμβρίου. Με τη συνδρομή θεατροπαιδαγωγών, μουσειοπαιδαγωγών, αρχιτεκτόνων, μουσικών, ηθοποιών και χορογράφων, ο Παρνασσός καλωσορίζει τους μικρούς Αθηναίους σε έναν ξεχωριστό κόσμο πολιτισμού και πνεύματος. Από παιχνίδια χορού και κίνησης στους χώρους του νεοκλασσικού της Καρύτση, μέχρι την αρχιτεκτονική βόλτα στην πόλη και τη συναυλία των Burger Project, γονείς και παιδιά θα βρουν ποικίλες και δημιουργικές προτάσεις για τα παιδιά τους.
Ο Φ.Σ. Παρνασσός, ακόμα και στις σκοτεινότερες εποχές της ελληνικής ιστορίας, έβρισκε τον τρόπο να φωτίζει με τη δράση του την καθημερινότητα της σύγχρονης Αθήνας. Σήμερα, με μία γιορτή, τιμά την ιστορία του και θυμίζει στους Αθηναίους ότι στον πολιτισμό και τη δημιουργία κάθε μέρα πρέπει να είναι μέρα γιορτής.

Πληροφορίες εκδήλωσης

Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός

Πλατεία Αγ. Γεωργίου Καρύτση 8, 10561 Αθήνα , +302103221917 , http://www.lsparnas.gr/ , http://www.lsparnas.gr/
* Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ακριβείς ημέρες, ώρες και τιμές εισιτηρίων των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ συμβουλευτείτε το αναλυτικό πρόγραμμα που βρίσκεται στο σώμα του κειμένου.



http://www.elculture.gr/blog/f-s-parnassos-150-chronia-politismos-1-minas-giorti/

Η πρόταση για την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας και του Ελληνικού Πολιτισμού υποβλήθηκε από την Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας (ΟΕΚΑΙ, ΑΠ 32/17.6.2014))



Η έκκληση για  καθιέρωση παγκόσμιας ημέρας Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού προήλθε από την Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας (ΟΕΚΑΙ) με έγγραφό που απηύθυνε  στον Εξοχότατο  Πρόεδρο της Ελληνικής  Δημοκρατίας και στους Υπουργούς Εξωτερικών, Παιδείας, Πολιτισμού  και Διοικητικής Μεταρρύθμισης  (επιστολήΟΕΚΑΙ,  ΑΠ  32/17.6.2014). 
Παρόμοια επιστολή εστάλη και στον Εξοχότατο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, στον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων καθώς και  στους Υπουργούς Εξωτερικών, Εσωτερικών και  Παιδείας της Κύπρου (επιστολή ΟΕΚΑΙ,  ΑΠ 40/5.7.2014)
Στην επιστολή προτεινόταν ως ημερομηνία η 10η Δεκεμβρίου, η ημέρα που έγινε από τη Σουηδική Ακαδημία,  η τελετή απονομής του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Γεώργιο Σεφέρη,  το 1963. 
Στη συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς που πραγματοποιήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2014 , αναφορικά με το εν λόγω θέμα, η κα Τζιτζικώστα- Παπαχριστοπούλου, πρόεδρος της ελληνικής Επιτροπής της  UNESCO, επεσήμανε ότι η  10η  Δεκεμβρίου είναι η ημέρα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Έτσι, πάρθηκε απόφαση να προταθεί η 24η  Οκτωβρίου, που είναι η ημέρα ανακοίνωσης της βράβευσης  από τη Σουηδική Ακαδημία,  του Γεωργίου Σεφέρη για το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Σε συνέχεια της συνεδρίασης της Ειδικής Μόνιμης Κοινοβουλευτικής  Επιτροπής Ελληνισμού  της Διασποράς, της 15ης  Οκτωβρίου, κατά την οποία υποστηρίχθηκε και εγκρίθηκε ομόφωνα η ως άνω εν θέματι πρόταση  την οποία παρουσίασε ο πρόεδρος της ΟΕΚΑΙ κ. Γιάννης Κορίνθιος, μαζί με τον γραμματέα Νίκο Φράγκο και τον σύμβουλο Δημήτρη Φέσσα, καθώς και της κοινής συνεδρίασης με την Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, της 17ης Δεκεμβρίου  (παρόντων των κ. Γιάννη Κορίνθιου και Νίκου Φράγκου καθώς και του προέδρου της Φιλελληνικής Εταιρείας Ιταλίας, καθ. Marco GALDI), κατά την οποία στο πλαίσιο της παρουσίασης των κοινών δράσεων της OEKAI και της Φιλελληνικής Εταιρείας Ιταλίας επιβεβαιώθηκε για μια ακόμα φορά,  η συναίνεση για την προώθηση της ως άνω πρότασης,  στάλθηκε από την ΓΓΑΕ  σχέδιο εισηγητικής έκθεσης, στα Υπουργεία Παιδείας και Πολιτισμού  προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κείμενο εργασίας μεταξύ των συναρμόδιων Υπουργείων Εξωτερικών. Παιδείας και  Πολιτισμού  για την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος αναφορικά με την  καθιέρωση   της 24ης Οκτωβρίου ως ημέρας Ελληνοφωνίας και Ελληνικής Παιδείας (επιστολές ΓΓΑΕ ΑΠ 4684/18.12.2014 και ΑΠ 4685/18.12.2014 ).
Στις 18.12.2014 με απόφασή της ΑΠ 241 η ΚΕΔΕ στηρίζει την πρωτοβουλία της ΟΕΚΑΙ. 
Στις 20.4.2015 με νεώτερη επιστολή της η ΓΓΑΕ επανέρχεται στο Υπουργείο Πολιτισμού Παιδείας και Θρησκευμάτων με την παράκληση να γνωστοποιήσει τυχόν  σχετικές παρατηρήσεις του στο σχέδιο της εισηγητικής έκθεσης που του είχε αποσταλεί, προκειμένου να προχωρήσουν οι  δέουσες ενέργειες. (επιστολή ΓΓΑΕ ΑΠ 1121/ 20.4.2015) 
Εν τω μεταξύ, μετά την επισήμανση του Αναπληρωτή Γενικού Δ/ντού της ΓΓΑΕ  κ. Δ. Πλευράκη ότι η  24η Οκτωβρίου  είναι παγκόσμια ημέρα ΟΗΕ αναζητήθηκαν νέες ημερομηνίες . 
Μετά από ενδελεχή αναζήτηση θεωρείται ότι η καταλληλότερη  ημερομηνία για την καθιέρωση παγκόσμιας ημέρας Ελληνοφωνίας και Ελληνικής Παιδείας είναι η 20η Μαΐου, ημέρα γέννησης του Σωκράτη, όπως αυτή προσδιορίζεται σύμφωνα με τις ιστορικές μαρτυρίες των Αρχαίων Συγγραφέων.  
Η 20η Μαΐου εμπεριέχει επίσης το πλεονέκτημα να βρίσκεται μία ημέρα πριν από την παγκόσμια ήδη καθιερωμένη ημέρα πολιτισμού και ακριβώς ένα μήνα μετά από την 20η  Απριλίου που έχει καθιερωθεί ως ημέρα κινεζικής γλώσσας. 
Για τους παραπάνω λόγους αλλά και ως αφετηριακό σημείο εκκίνησης και συμβολικό στίγμα της προσπάθειας διατήρησης και διάδοσης της ελληνικής γλώσσας, η καθιέρωση της 20ης Μαΐου, ως ΗΜΕΡΑΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ στην Ελλάδα με την έκδοση σχετικού Προεδρικού Διατάγματος χωρίς να προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού.
Η 20η Μαΐου επιλέχθηκε ως η ημέρα γέννησης, σύμφωνα με φιλολογικές πηγές της αρχαιότητας, του Έλληνα φιλοσόφου Σωκράτη (Διογένης Λαέρτιος, Βίοι, Β’ 44 και Απολλόδωρος, Χρονικά, FGrH 244 F34).
Ο Σωκράτης υπήρξε μία ξεχωριστή προσωπικότητα της αρχαίας Ελλάδας, ενώ σήμερα τοποθετείται σε περίοπτη θέση στην παγκόσμια σκέψη. Πρόκειται για τον φιλόσοφο, με τη σημαντικότερη συμβολή στην παγκόσμια κληρονομιά. Μέσα από τα γλαφυρά έργα του μαθητή του, Πλάτωνα, η σκέψη του Σωκράτη θέτει τα θεμέλια του ελληνικού και ευρωπαϊκού πολιτισμού. Γνήσιο τέκνο της αθηναϊκής δημοκρατίας, ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος  υμνεί τον ανθρώπινο Λόγο και αναδεικνύει τη σημασία της κριτικής σκέψης και της παιδείας. 
Οι ιδέες του Σωκράτη, όπως εκφράζονται στην αρχαία ελληνική γλώσσα, καταδεικνύουν τον πλούτο της. Η λεπτότητα και η καλλιέργεια της πλατωνικής γραφής είναι δείγμα μιας γλώσσας που επιβιώνει και εξελίσσεται αδιάλειπτα μέσα στην ιστορία και είναι ικανή να εκφράσει τις υψηλότερες ιδέες.

Μετά την καθιέρωση αυτή στην Ελλάδα και στην Κύπρο η επόμενη προοπτική θα είναι η καθιέρωση με την ΟΥΝΕΣΚΟ της 20ης Μαΐου και ως ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. 



Γιάννης Κορίνθιος, απερχόμενος πρόεδρος ΟΕΚΑΙ


Φωτογραφίες από τις διάφορες συναντήσεις του Προεδρείου της ΟΕΚΑΙ 













venerdì 30 ottobre 2015

Il neo greco? Non c'è nulla al mondo di più vivo: ecco perché

Intervento della prof.ssa Maria Perlorentzou dell’Università degli Studi di Bari, in occasione della manifestazione per la Giornata Mondiale della Lingua e Cultura Greca, organizzata dalla Comunità Ellenica di Bari con il patrocinio della FCCEI, lo scorso 24 ottobre, presso il Liceo Classico “Socrate” di Bari.




L'iniziativa della Federazione delle Comunità e Confraternite Elleniche in Italia per l'istituzione della Giornata Mondiale della Lingua e della Cultura Ellenica, nonché il progetto della FCCEI Parliamo greco a ottobre in Italia, oltre alle ovvie motivazioni volte a salvaguardare il patrimonio linguistico, le radici e le tradizioni della propria cultura, possono essere visti secondo molteplici prospettive e con diversi impegni.
Oltre a ricordare e riproporre l’importanza della lingua greca classica, mirano a evidenziare e portare a una maggiore conoscenza una riconosciuta verità: la lingua greca nella sua espressione moderna, denominata neogreco o greco moderno o Νέα Ελληνικά [Nea elinikà] o Νεοελληνικά [Neoelinikà], è una “cellula veicolare” che ha custodito e tramandato fino ad oggi il patrimonio linguistico, e conseguentemente, artistico, storico, letterario, filosofico offerti dagli studi classici. E tutto ciò sotto la veste di una lingua viva che può essere studiata, imparata e parlata come ogni lingua di oggi.
Chi ha studiato il greco classico si trova particolarmente avvantaggiato nell’avvicinarsi a quello moderno. Scopre in esso un substrato linguistico non soltanto di lemmi, vocaboli, terminologia, ma anche riferimenti di base nella struttura grammaticale e sintattica (declinazioni, coniugazioni, diversificazioni di caso fra soggetto e complemento oggetto) per non menzionare che alcuni elementi essenziali. Affinità dunque e analogie, ma anche sostanziali semplificazioni in vari settori, che non allontanano le due forme linguistiche ma facilitano l’approccio, l’apprendimento e l’uso. Nel moderno, per esempio, mancano il dativo, il duale, l’ottativo; l’infinito viene sostituito, sapientemente direi, da altre forme verbali, ma tutto questo senza cambiare radicalmente l’impostazione grammaticale; altrettanto nell’analisi logica la funzione per esempio dei casi nominativo e accusativo sopravvive rigorosamente. [Mi limito a riferimenti essenziali, non essendo oggi utile una impostazione diversa nel mio intervento].
Chi si avvicina al neogreco dopo studi effettuati nel mondo occidentale affronta un ostacolo iniziale, consistente, che però crea solo un momentaneo disagio. Già nell’avvicinarsi all’alfabeto di oggi, di 24 lettere, poiché è quello stesso ionico, che verso la fine del V sec. a.C. ha sostituito l’attico, si incontra una diversa pronuncia. È cioè una diversità fonetica che anche se non invadente crea difficoltà nel registro orale fra le due forme linguistiche, antica e moderna. Per fare qualche precisazione, fra le 24 lettere dell’alfabeto si differenziano nella pronuncia soltanto le consonanti β [vita, non beta],γ [ghama, non gama],δ [dhelta, non delta],ζ [ζita, non zeta],θ [thita, non teta],χ [chi, non ki], e le vocali η [ita, non eta],ω [omegha, non omega], e υ [ipsilon, non upsilon]; crea estraniamento il monoftonghismo, cioè la pronuncia in un solo suono [i] dei dittonghi ει, οι, υι, del dittongo αι in [e] o la consonantizzazione della υ nei nessi vocalici αυ eευ che la trasforma in [f] o [v]; cioè tali nessi vengono pronunciati come av/af ef/ev secondo regole e circostanze precise (per esempio la dieresi sulla υ annulla tale fenomeno).
Per rispondere al perché di questa differenziazione fra la pronuncia applicata al greco antico, denominata anche pronuncia erasmiana, e quella del greco moderno o neogreco, tenterò di presentare un rapido quadro orientativo sulla questione, solo introduttivo.
Nell’antica Grecia la Koiné, la lingua franca, η κοινή διάλεκτος [i kinì dhiàlektos], cioè la lingua del mondo ellenistico, costituisce il punto di partenza per la storia della lingua greca nella sua evoluzione complessiva, medievale, bizantina e moderna. Questa Κοινή, mezzo di comunicazione in tutti i centri fondati sul territorio, dalle coste dell’Asia Minore, dall’Egitto e fino all’India, divenne presto la lingua ufficiale ed emarginò l’uso dei vecchi dialetti eolico, dorico, ionico e altri minori. Per risalire tuttavia alle origini della formazione e dell’espansione della Κοινή nel mondo ellenistico, bisogna seguire la storia della lingua greca già dal V sec. a.C.
Dopo le guerre persiane Atene aveva assunto una posizione egemonica. La forza politica insieme a quella culturale (in questo periodo sono stati scritti i più noti capolavori) furono la causa della diffusione del dialetto attico sotto la veste di una lingua franca, cosa che avvenne verso l’ultimo terzo del V secolo. Uscendo dai limiti dell’Attica ed espandendosi notevolmente, esso subì cambiamenti in doppia direzione: non soltanto esportava ma anche riceveva influenze da tutte le parti, sia nella fonetica che nel lessico, e in particolar modo accoglieva influenze ioniche.
Verso la metà del IV sec. Filippo il Macedone utilizzò questo attico ampliato, se vogliamo dire, come lingua ufficiale della sua amministrazione e della diplomazia; successivamente suo figlio Alessandro Magno adottò quella Κοινή come lingua ufficiale in tutto il territorio del suo impero.
Le nostre conoscenze su questa Κοινή provengono principalmente da 5 fattori: 1°, dalle opere dei Grammatici; 2°, dalla traduzione in greco della Bibbia detta “dei Settanta”, realizzata ad Alessandria fra il III e il II sec. a.C.; 3°, dal Nuovo Testamento scritto nel I secolo d.C.; 4°, dalle annotazioni dei Grammatici nelle loro opere; e 5°, il fattore preziosissimo che possiamo nominare “registratore implicito” della lingua orale di allora: è questo che ne offre ampia documentazione. Si tratta di lettere o altri documenti scritti, la maggior parte non pubblici, su papiri trovati in Egitto, datati dalla fine del IV sec. a.C. sino all’VIII d.C.
Come funzionò quel “registratore implicito”? Gli autori di questi papiri erano piuttosto persone di scarsa istruzione e produssero nei loro scritti abbondanti errori ortografici. Quando per es. al posto della necessaria presenza di una η, secondo l’ortografia storica,appare scritto erroneamente un ι[ota], rispecchiando la pronuncia orale della lettera, è evidente che queste due vocali non erano più diversificate nella lingua parlata. Lo stesso si deduce per la υ eper i dittonghi ειοιυι, al posto dei quali si trova la lettera iotaι[ota], come pure gli errori fra le vocali ο eω, il dittongo αι ela lettera ε.
La Κοινή dunque vinse su tutti gli altri dialetti, divenne comune sia come lingua scritta che orale. È da questa Κοινή, diffusa nel periodo compreso fra Alessandro Magno e Costantino il Grande, che proviene il greco moderno.
Verso la fine del I sec. del Cristianesimo la sua supremazia viene contrastata da alcuni grammatici e maestri di retorica che la considerano, sia come scritta che orale, frutto di ignoranza e di decadenza. Introducono con le loro teorie il movimento dell’Atticismo, una specie di “purificazione” linguistica, che predilige come unico greco “corretto” la lingua degli scrittori attici. Tale movimento acquisì importanza, dominò l’insegnamento scolastico, influenzò la prosa letteraria, e portò la lingua viva a una calcolata emarginazione. In questo modo ebbe inizio la diglossia, che ne caratterizzò tutta l’evoluzione e la differenza, fino ai nostri tempi, fra lingua dotta e lingua volgare. Pensate che soltanto nel 1976 la lingua volgare, detta δημοτική [dhimotikì], è stata dichiarata lingua ufficiale del paese, abolendo definitivamente la καθαρεύουσα [katharévussa], forma semplificata della lingua dotta, realizzata sul finire del XIX secolo.
Riprendendo il nostro sommario iter espositivo possiamo dire che le nostre conoscenze per il periodo che va dal 600 (cioè prima della scomparsa definitiva dei papiri) al 1100, si basano quasi esclusivamente su testi scritti nella lingua dotta, consolidata secondo le tendenze conservatrici, lontana da quella orale, anche se in alcuni di essi si presenta un tentativo di equilibrio fra la lingua pura e quella viva.
Nel periodo dall’XI al XV sec. la diglossia si indebolì e con essa il prestigio della lingua dotta, dopo la fine dell’XI sec., con le Crociate e le loro conseguenze che sconvolsero il territorio dell’impero bizantino, ma soprattutto con la IV Crociata (1204) che diminuì il potere politico-economico e sociale di Costantinopoli. Al contrario si nota una più abbondante produzione letteraria in lingua volgare o volgarizzante.
Arrivati così al grande evento storico della presa di Costantinopoli, da parte dei Turchi Ottomani nel 1453, che comportò la lenta dissoluzione dell’impero bizantino, le condizioni dell’uso linguistico proseguirono più o meno sullo schema precedente. Ma quel grande evento diede inizio a un altro fenomeno, molto importante: l’esodo degli eruditi greci dall’Oriente verso l’Occidente alla ricerca della possibile continuità della loro opera. Questo comportò non solo il trasferimento e la salvezza dei preziosi testi scritti della letteratura classica,manoscritti e altro, poi custoditi nei centri della cultura occidentale, ma anche il diffondersi della pronuncia con la quale avveniva l’insegnamento e la lettura di quegli scritti da parte degli eruditi greci, pronuncia che rispecchiava la fonetica del loro tempo.
Ed è allora che per varie ragioni storico-politiche e filologiche nacque il problema della pronuncia della lingua greca che ha messo in contrasto studiosi umanisti e filologi per cinque secoli fino ai nostri giorni. Infatti nel 1528 il sommo umanista Erasmo da Rotterdam, nella sua opera sotto forma di “Dialogo sulla giusta pronuncia del latino e del greco”, propose una nuova pronuncia per i testi classici, che fu accettata da gran parte della comunità scientifica. Basandosi su dati storico-linguistici egli ha voluto, allora, supportare e soprattutto facilitare la diffusione delle lettere classiche presso i popoli europei proponendo una pronuncia che era distante da quella corrente. Ha avvicinato così la pronuncia di alcune lettere, o di nessi consonantici e vocalici, alla fonetica dell’alfabeto latino, offrendo chiaramente un cospicuo aiuto agli studiosi occidentali.
Fin dal primo momento non mancarono opposizioni alle sue teorie, con varie argomentazioni scientifiche, come quelle del suo maggior avversario, il tedesco Johannes Reuchlin,sostenitore della pronuncia greca dell’epoca, molto simile a quella odierna.
Da allora fino ad oggi vari studi a livello mondiale intorno alla validità o meno della pronuncia erasmiana, hanno nutrito l’argomento provocando sia reazioni di appoggio che negazioni, con tesi a volte fortemente contrastanti. Negli ultimi tempi si è arrivati a dimostrare che l’inizio delle differenziazioni della pronuncia del greco classico è indubbiamente databile già dal V sec. a.C., e sono quasi le stesse che ritroviamo nella pronuncia del greco moderno. Oggi è corretto sostenere che non si può parlare di “pronuncia greca contemporanea” per il neogreco e dall’altra parte di “pronuncia scientifica o erasmiana” per la lingua greca classica, quanto piuttosto di “pronuncia greca storica” e di “pronuncia non-ellenica o artificiale o erasmiana”, rispettivamente. D’altronde l’esatta pronuncia del periodo omerico e classico è per sempre perduta, a causa della ovvia mancanza di documenti “sonori” pervenutici dall’antichità, e storicamente e scientificamente è più giusto pronunciare la lingua grecasecondo la sua evoluzione storica e non con l’introduzione di suoni di altre lingue parenti.
La pronuncia del greco moderno apre anche un contatto naturale con la ricchezza dei testi bizantini e neoellenici che sono il più diretto discendente della koiné ellenistica. Affrontando il problema dell’insegnamento di Lingua e Letteratura Neogreca nelle Università italiane si possono sintetizzare alcune osservazioni.
La recente riforma Gelmini dell’Università, prediligendo il principio della programmazione manageriale a discapito di quella scientifica, ha offerto la possibilità (ove si verifichi una scarsità di personale docente di ruolo o una completa sua mancanza per ragioni di pensionamento) di potere (ma non di dovere) decidere la soppressione di una disciplina. Così si capisce benissimo sotto quale forma di procedure, di decisioni e di volontà, sono state soppresse dalla ex-Facoltà di Lingue di Bari tre lingue e letterature straniere fra cui la Lingua e Letteratura Neogreca; sono state ridotte a biennali altre tre; sono rimaste soltanto tre triennali, e infine soltanto quattro possono proseguire nella laurea specialistica, essere cioè studiate per cinque anni.
Da segnalare che precedentemente ben tredici lingue e letterature straniere potevano essere studiate sia come triennali che come quinquennali. Ovviamente non è qui, oggi, il luogo né il momento di commentare le scelte di tale ridimensionamento.
Vorrei solo aggiungere che a livello nazionale, negli ultimi anni, erano già avvenute alcune soppressioni di cattedre di neogreco, come a Napoli, Lecce, Verona, Trieste, Viterbo, Padova; oggi esistono soltanto a Palermo, Catania, Roma, Venezia. Il tutto si è accentuato in concomitanza con la crisi economica generale, soprattutto in Grecia, sempre secondo il profilo manageriale degli studi che non riconosce garanzie di possibili sbocchi professionali. In ogni caso, per completare queste notizie, purtroppo negative, anche in altre sedi prestigiose, con una lunga tradizione di studi classici, bizantini e neoellenici, come in Francia, Inghilterra, Germania e altrove, molte cattedre di neogreco sono in bilico o già soppresse.
Ci auguriamo che una futura ripresa in tutto il settore europeo e soprattutto in Grecia possa un giorno invertire tali tendenze, ridare la possibilità, dove si studia il greco classico (e per fortuna sono molte le cattedre), il bizantino (numerose anche quelle ma in minor numero), di riprendere e fare rivivere lo studio della δημοτική, il greco moderno, τα Νέα Ελληνικά della Grecia di oggi, che supporta il patrimonio della cultura europea.






http://www.mondogreco.net/notizie/cultura/598-il-neo-greco-non-c-e-nulla-al-mondo-di-piu-vivo-ecco-perche.html#.VjSOVLcvfIU